Wapens En Munitie

Het Zoetermeerse verzet had de beschikking over enkele wapens, waaronder Hembrug karabijnen en revolvers die verkregen waren van capitulerende Nederlandse soldaten in 1940 en Stenguns die verkregen waren van wapendroppings in 1944/1945. Na de capitulatie van de Duitsers in 1945 zijn veel wapens en munitie, van onder andere het verzet, vernietigd, verstopt of weggegooid. De leden van het verzet hebben daadwerkelijk wapens verstopt, (waaronder een Luger pistool) en gedumpt in het water en ze hebben minstens twee Hembrug karabijnen begraven. De reden dat we er zeker van zijn dat er in ieder geval twee Hembrug karabijnen zijn begraven is een simpele reden, ze zijn terug gevonden. Enkele jaren later is de bijbehorende bajonet van een van de karabijnen terug gevonden. Van de twee karabijnen is er een redelijk goed bewaard gebleven met nog aardig wat houtwerk om het wapen heen, de andere is heeft de tand des tijds niet goed doorstaan en daar is alleen nog het metaalwerk van overgebleven met wat kleine stukjes houtwerk. Op de plek waar de karabijnen zijn gevonden kwam ook nog een behoorlijke hoeveelheid munitie tevoorschijn. Dit was niet alleen de munitie van de karabijnen maar ook munitie voor de Stengun. In totaal zijn er 35 stuks patronen gevonden van de Stengun, het gaat hier om 9mm patronen met als bodemstempel RWS 1931, RWS staat voor Rheinisch-Westfälische Sprengstoff A.-G oftewel de fabriek waar deze patronen zijn geproduceerd, 1931 staat voor het jaar waarin de patroon is geproduceerd. Een deel van een stengun magazijn is ook tussen de munitie vandaan gekomen. Revolver patronen van het Nederlands revolver model 1895 waren met 30 stuks ook ruim aanwezig tussen de vondsten. Vrij bijzonder zijn toch wel de zogenaamde "penvuur" patronen, hiervan zijn er 5 terug gevonden, er zijn zowel penvuurpatronen voor ouderwetse revolvers als voor jachtgeweer achtige wapens, de 5 stuks waar wij het over hebben zijn voor het jachtgeweer bedoeld. Deze vorm van munitie is dan ook vrij oud en ver voor de tweede wereldoorlog ontwikkeld. Dit zegt ook weer mooi iets over het verzet, ondanks dat ze wat modernere wapens hadden gebruikten ze dus ook de wapens die bijvoorbeeld hun grootouders ooit hadden. Elders op de site kunt u een mooi stuk lezen over wapendroppings in Zoetermeer. Van de 2 Steyr Mannlicher Hembrug karabijnen zijn 130 patronen gevonden waarvan enkele nog in de volledige clip. Het gaat om patronen van 6,5 x 53,5 R. De 6,5 (mm) staat hierbij voor het kaliber, 53,5 (mm) voor de lengte van de huls en de R voor Randhuls. Er zijn 2 varianten van deze munitie, dat zijn de patronen die volledig zijn gevuld met kruit en dus voor maximale schade zijn bedoeld en er zijn patronen die voor de helft zijn gevuld met kruit, deze patronen werden meer gebruikt voor mensen die op wacht stonden of een bewakingsfunctie vervulden. Eigenlijk was het meer een afschrikmiddel en mocht het uiteindelijk tot een escalatie komen dan was het meer om de eventuele vijand te stoppen zonder te doden. Het Zoetermeerse verzet had de beschikking over de patronen die voor de helft waren gevuld met kruit. De Hembrug karabijnen werden sinds 1904 onder licentie in Nederland vervaardigd.


 
Wat kunnen we vertellen over de twee gevonden Hembrug geweren die zijn gebruikt in het verzet? In 1990 zijn er bij lichte bouw/graaf werkzaamheden van een betonnen fundering twee karabijnen gevonden. Aangezien dit geen dagelijkse kost was voor de aannemer is toendertijd direct de politie ingeschakeld die op zijn beurt weer de toenmalige E.O.D. (Explosieve Opruimings Dienst) inschakelde. De E.O.D. kwam er al snel achter dat deze twee karabijnen geen kwaad meer konden omdat zij al lange tijd onder de grond hebben gelegen. De E.O.D. vond het ook niet nodig om de wapens in beslag te nemen en uiteindelijk zijn ze bij het Historisch Genootschap oud Soetermeer terecht gekomen. De reden dat we met volle zekerheid kunnen zeggen dat deze karabijnen van het verzet zijn geweest is dat ze zijn gevonden in de tuin van een verzetslid. Ook zijn er documenten gevonden die aangeven dat daar wapens en munitie zijn gedumpt. Na verloop van tijd lagen de karabijnen te verstoffen in de opslag en werd er eigenlijk niets meer mee gedaan, en zijn ze in handen gekomen van Maarten Havinga, die zich op dat moment steeds dieper in het reilen en zeilen van Zoetermeer tijdens de 2e wereldoorlog ging verdiepen. Nadat de karabijnen verder schoongemaakt zijn is er ook een vervolgonderzoek geweest op de vindplaats van de karabijnen en daar is alle munitie uiteindelijk gevonden. Van beide karabijnen ontbreekt de kolf, er kan niet met zekerheid gezegd worden dat ze kapot zijn geslagen maar de mogelijkheid is zeker aanwezig, zeker gezien het feit dat van 1 van de karabijnen het houtwerk nog bijna compleet is en er ook een "breuk" is te zien op de plek waar de kolf ontbreekt, je zou denken dat een dik stuk hout als de kolf het zeker wel zou overleven in vergelijking met de dunnere stukken hout op de rest van het wapen. Waarschijnlijk hebben de twee karabijnen boven elkaar gelegen, dit denken we omdat er een groot verschil is in de conservatie van beide wapens, de een is in erg slechte staat wat betreft het houtwerk en de details op het metaalwerk en de ander is eigenlijk in een zeer mooie staat. dit zou kunnen betekenen dat de karabijn die nog in een mooie staat verkeerd dieper is begraven en op die manier "nat" is gebleven en het andere wapen lag een stuk ondieper waar er een stuk minder vocht in de grond zit. Vocht conserveerd hout op een zeer bijzondere manier, er worden houten bekers gevonden uit de 14e eeuw die diep in de vochtige veengrond lagen begraven en bijna als nieuw uit de grond kwamen.
 
De makers en beheerders van Jollyduck.com zijn NIET in het bezit van enkele vorm van munitie wat te boek staat als gevaarlijk en waarbij een verlof (vergunning) is vereist. Op vragen waar de vondsten zijn gedaan zal eveneens niet worden gereageerd. Alle toenmalig gevonden munitie is ingeleverd aan de daarvoor bedoelde instanties.